Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται κείμενα και μελετήματα σχετικά με το Άγιον Όρος και τα ιερά καθιδρύματά του, τα αρχεία, τα κειμήλια, τις βιβλιοθήκες και την ιστορία τους. Συγκεντρώνονται επίσης μελετήματα για την προσφορά του Αγίου Όρους στο Γένος, μέσα από μια σειρά νεομαρτύρων που ανέδειξε, και οι οποίοι εκφράζουν την συσπειρωμένη πνευματικά αντίδραση του Ελληνισμού στην οθωμανική κατάκτηση και κυριαρχία, αλλά και στο ρεύμα των εξισλαμισμών, που απείλησε σοβαρά την θρησκευτική και εθνική μας ταυτότητα.